આચાર્ય ચાણક્ય એક શિક્ષક, તત્વજ્ઞાની, અર્થશાસ્ત્ર, ન્યાયશાસ્ત્રી અને શાહી સલાહકાર તરીકે લોકપ્રિય છે. આચાર્ય ચાણક્ય પાટલીપુત્રના મહાન વિદ્વાન હતા. આટલા મોટા સામ્રાજ્યના પ્રધાન થયા પછી પણ તેમણે એક સરળ ઝૂંપડીમાં રહેવાનું પસંદ કર્યું. ઉપરાંત, તે ખૂબ જ સરળ જીવન જીવવા માટે માનતો હતો.

ચાણક્યએ ‘ચાણક્ય નીતિ’ પુસ્તકમાં તેમના જીવનના કેટલાક અનુભવો આપ્યા છે આચાર્ય ચાણક્યની નીતિ પુસ્તકમાં મનુષ્ય માટેની ઘણી નીતિઓનો ઉલ્લેખ છે. જો કોઈ માણસ આ જીવનનિર્વાહમાં આ નીતિઓનું પાલન કરે છે, તો તેનું જીવન સુખી થાય છે. તેમણે એક શ્લોક દ્વારા મનુષ્ય સાથે સંબંધિત 5 વસ્તુઓનો ઉલ્લેખ કર્યો છે, જે માતાના ગર્ભાશયમાં નિશ્ચિત છે.

आयुः कर्म च वित्तं च विद्या निधनमेव च ।

पञ्चैतानि हि सृज्यन्ते गर्भस्थस्यैव देहिनः ।।

તેમજ આ શ્લોકનો અર્થ એ છે કે માતાના ગર્ભાશયમાં હોય ત્યારે બાળકના જીવનથી સંબંધિત ફક્ત પાંચ બાબતોનો નિર્ણય લેવામાં આવે છે અને આ પાંચ વસ્તુઓ વય, ક્રિયા, સંપત્તિ, શિક્ષણ અને મૃત્યુ છે. એટલે કે બાળક કેટલું લાંબું જીવશે, તે કાર્ય કેવી રીતે કરશે અને તેને કેટલું નાણું મળશે, તે કેટલું જ્ઞાન મેળવશે અને ક્યારે મરી જશે, આ બધું પહેલેથી નક્કી છે.

આ શ્લોકમાં ચાણક્યએ કહ્યું છે કે વ્યક્તિએ હંમેશાં કેટલીક વસ્તુઓ યાદ રાખવી જોઈએ અને તેના પર વિચાર કરવો જોઇએ અને તેમજ કોઈએ હંમેશાં તે યાદ રાખવું જોઈએ.

આ શું છે અથવા ક્યા સમયગાળો છે. તેનો સમય સારો થઈ રહ્યો છે કે નહીં.તેણે તેના જીવનમાં કેવા પ્રકારના મિત્રો બનાવ્યા છે.તેમણે પસંદ કરેલા મિત્રો સ્વાર્થી અથવા સાચા છે.તે કયા સ્થળે (દેશ કે સ્થળ) રહે છે? જ્યાં તે રોકાઈ રહ્યું છે ત્યાં પૂરતી સુવિધાઓ છે કે નહીં.તે કેટલી કમાણી કરે છે અને કેટલો ખર્ચ કરે છે. વ્યક્તિએ હંમેશા તેની આવક અને ખર્ચની મર્યાદાને યાદ રાખવી જોઈએ.તે કોણ છે અને તેના વિશે શું ખાસ છે તેની તાકાત શું છે અને તેની ક્ષમતા કેટલી છે તે પણ તેણે યાદ રાખવું જોઈએ.

ચાણક્યએ પોતાની પુસ્તક ‘ચાણક્ય નીતિ’ માં ઘણી વસ્તુઓ લખી છે. જો માણસ આ વસ્તુઓનું પાલન કરશે તો તે ચોક્કસ ખૂબ જ મજબુત બનશે અને તેના જીવનમાં કોઈપણ પ્રકારના સંજોગોનો સામનો કરવા તૈયાર રહેશે.