કોરોના રોગચાળામાં અર્થવ્યવસ્થાને નુક્સાન વચ્ચે ભારતમાં 2 કરોડ લોકોએ નોકરી ગુમાવી છે. હાલમાં બેરોજગારીનો દર સતત વધી રહ્યો છે. સરકારી જાહેરાતો વચ્ચે પણ કોરોનાએ એવો ફટકો આપ્યો છે કે જીડીપીમાં સુધારો થતાં વર્ષ 2022 આવી જશે. આ તમામ ખરાબ સમાચાર વચ્ચે સારા સમાચાર એ છેકે સરકાર સમર્થિત સ્માર્ટફોન ઉદ્યોગ ડિસેમ્બર-અંત સુધીમાં 50,000 જેટલી રોજગારી આપવાની તૈયારી કરી રહ્યો છે..
ફોક્સકોન, વિસ્ટ્રોન, સેમસંગ, ડિકસન અને લાવા જેવા કેટલાંક સ્થાનિક અને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્માર્ટફોન ઉત્પાદકો સરકારની પ્રોડક્શન-લિંક્ડ ઇન્સેન્ટિવ (પીએલઆઈ) હેઠળ કાં તો ક્ષમતા વધારવાની અથવા મેન્યુફેક્ચરિંગ બેઝ સ્થાપવાની તૈયારીમાં છે અને ટૂંક સમયમાં તેઓ નવી નોકરીઓનું સર્જન કરશે.
ઇલેક્ટ્રોનિક્સ અને ઇન્ફર્મેશન ટેકનોલોજી મંત્રાલયે (મેટીવાય) 1 એપ્રિલ, 2020 ના રોજ મોટા પ્રમાણમાં ઇલેક્ટ્રોનિક્સ મેન્યુફેક્ચરીંગ માટે પ્રોડક્શન લિંક્ડ પ્રોત્સાહન યોજના (પી.એલ.આઇ.) ની જાહેરાત કરી છે. આ યોજના અંતર્ગત સરકાર સ્થાનિકમાં ઉત્પાદન વધારવા અને મોબાઈલ સેક્ટરમાં મોટા રોકાણને આકર્ષિત કરવા માટે મોટા પ્રોત્સાહનો આપી રહી છે. ફોન મેન્યુફેક્ચરિંગ, પરીક્ષણ, માર્કિંગ અને પેકેજિંગ (એટીએમપી) એકમો સહિતના ઇલેક્ટ્રોનિક ઘટકોને ફાયદો થશે. આ યોજનાથી ઇલેક્ટ્રોનિક્સ મેન્યુફેક્ચરિંગ ભારે ઉત્તેજન અને ઇલેક્ટ્રોનિક્સ ક્ષેત્રે ભારત વૈશ્વિક સ્તરે પોતાની એક અલગ ઓળખ ઉભી કરશે.
ઇન્ડિયા સેલ્યુલર એન્ડ ઇલેક્ટ્રોનિક્સ એસોસિએશન (આઈસીઇએ) ના પ્રમુખ પંકજ મોહિંન્દ્રૂએ જણાવ્યું હતું કે મોબાઇલ ફોન મેન્યુફેક્ચરિંગ ઉદ્યોગમાં 1,100% નો વૃદ્ધિ જોવા મળી છે, જેણે ફક્ત સ્થાનિક માંગને જ પૂર્ણ કરી નથી, પરંતુ નિકાસ પણ શરૂ કરી છે. ઉદ્યોગ “વિસ્ફોટક વૃદ્ધિ” ની આરે છે જે રોગચાળાને કારણે વિલંબ થયો છે પરંતુ ઉદ્યોગ ડિસેમ્બર-અંત સુધીમાં લગભગ 50,000 સીધી જોબ્સ ઉમેરવાની આશા રાખે છે, એમ તેમણે ઉમેર્યું હતું.
આઇસીઇએ, કોવિડ -19 કટોકટી પછી મોબાઈલ મેન્યુફેક્ચરિંગ અંગેના પોતાના અહેવાલમાં જણાવ્યું છે કે, વર્ષ ૨૦૧4-19ના આ સમયગાળા દરમિયાન ૧,૧૦૦% વૃદ્ધિ પ્રાપ્ત થઈ છે અને અર્થવ્યવસ્થા ફરી ખુલી જતાં ઉદ્યોગ રોજગારનો મહત્વપૂર્ણ સ્રોત બની રહેશે. આઇસીઇએ પોતાને મોબાઇલ અને ઇલેક્ટ્રોનિક્સ ઉદ્યોગના સર્વોચ્ચ ઉદ્યોગ જૂથ તરીકે વર્ણવે છે. જેમાં ઉત્પાદકોના બ્રાન્ડના માલિકો, તકનીકી પ્રદાતાઓ, વીએએસ એપ્લિકેશન અને સોલ્યુશન પ્રદાતાઓ, ડિસ્ટ્રિબ્યુટર અને મોબાઇલ હેન્ડસેટ્સ અને ઇલેક્ટ્રોનિક્સ ડિવાઇસીસની રિટેલ ચેનનો પણ સમાવેશ થાય છે.
ભારતે જૂનમાં દેશમાં ઇલેક્ટ્રોનિક્સ મેન્યુફેક્ચરીંગ સેક્ટરને વેગ આપવા માટે રૂ. 50,૦૦૦ કરોડની ‘ઇલેક્ટ્રોનિક્સ મેન્યુફેક્ચરિંગ સ્કીમ્સ’ યોજના શરૂ કરી હતી અને કહ્યું હતું કે તે ઘરેલું ઉત્પાદન લાઇન સ્થાપિત કરવા વૈશ્વિક સ્માર્ટફોન ઉત્પાદકો માટે આ લીલીઝંડી છે. આ ઘોષણાના થોડા સમય પછી, કેન્દ્રીય ઇલેક્ટ્રોનિક્સ અને માહિતી ટેકનોલોજી પ્રધાન રવિશંકર પ્રસાદે કહ્યું હતું કે આ યોજના શરૂ કરવા પાછળનો હેતુ ભારતને મેન્યુફેક્ચરિંગ હબ બનાવવાનો છે.
વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના ‘આત્મ નિર્ભર યોજના વિશે બોલતા પ્રસાદે કહ્યું કે આ યોજનાનો અર્થ એ અલગ અલગ નહીં પણ સંસાધનોમાં મજબૂત અને આત્મનિર્ભર ભારત બનાવવાનો છે.
તેમણે જણાવ્યું હતું કે, ‘અમે આ કાર્યક્રમ શરૂ કર્યો છે કે જેથી ભારત વેપાર માટે તૈયાર છે કે નહીં તે અમારું ઉદ્દેશ બતાવે છે.’ તેમણે સ્થાનિક રીતે ઇલેક્ટ્રોનિક્સના ઉત્પાદનને વધારવા માટે કેન્દ્ર સરકારની રૂ. 50,૦૦૦ કરોડની યોજના પર ભાર મૂકવાનો અંદેશો આપ્યો હતો.
